Foto: een ambtenaar, keihard aan het werk

Even denken, misschien moeten we een topic schrijven 'Het nieuwe kabinet wil flink bezuinigen op de ambtenarij. In de Verenigde Staten weten ze hoe schadelijk dat is' O NEE TOCH NIET. Een ambtenaar (*) van Buitenlandse Zaken had al jaren een tweede baan ernaast - voor 32 uur. Want terwijl niemand doorhad dat ze niet op het ministerie was, of niks deed, of niet zag dat ze niet uit het raam aan het staren was, of niet doorhad dat ze niet naar buiten keek om het gras te zien groeien, werkte ze bij 'Netherlands House for Education and Research (ER), een Nederlands kenniscentrum in Brussel dat zich focust op Europees beleid'. "Toen het ministerie contact opnam met haar ‘geheime’ werkgever, nam de vrouw nota bene zelf de telefoon op." Curieus verhaal verder: ondanks twee banen zat mevrouw in de schuldsanering. Had die soms alle zenders Ziggo?! Enfin we hebben dé oplossing voor dit probleem: nóg meer ambtenaren, om te kijken of de huidige ambtenaren niet stiekem elders bijklussen.

Ja, even over die activisten vermomd als weigerambtenaar

Deze ministeriële anarchie begon eind december met de bovenstaande sit-in door zo'n 100 fte, en sindsdien zit er elke week op dezelfde locatie eenzelfde groepje ambtenaren op uw kosten te werkweigeren. En uiteraard was het ook datzelfde groepje dat die """anonieme""" brief alweer via dezelfde NRC-redacteur naar de rechtbank kaatste, als bijdrage aan dat kortgeding over de levering van Nederlandse F35-onderdelen aan Israël.

Maar wat blijkt nu (eindelijk) (pas)? Dit hele circus mag dus helemaal niet volgens de interne gedragscode van specifiek Buitenlandse Zaken, aldus twee hoogleraren tegen het AD:

"De gedragscode van Buitenlandse Zaken is strenger dan de ‘rijksbrede richtlijn’ voor ambtenaren, constateert hoogleraar bestuurskunde Zeger van der Wal op vragen van deze site. ,,Demonstreren door BZ-ambtenaren lijkt me problematisch. Zij handelen in strijd met de eigen interne richtlijn.’’ Ook hoogleraar staatsrecht Paul Bovend’Eert denkt dat Bruins Slot met de gedragscode in de hand haar ambtenaren kan vragen te stoppen met de wekelijkse demonstraties. Volgens hem moet Bruins Slot ‘een duidelijke grens stellen en die handhaven’: een ambtenaar kan volgens hem niet én voor Buitenlandse Zaken werken én tegen het beleid van Buitenlandse Zaken demonstreren. Ambtenaren van andere ministeries hebben meer vrijheid om te protesteren."

Helder, zou je denken. Maar niet dus. Want welkom in Nederland waar het Ministerie van Buitenlandse Zaken zelf niet bekend is met de interne gedragscode (document hier) van het Ministerie van Buitenlandse Zaken:

Hun anonieme brandbrief wordt aangevoerd in die F35-onderdelen-rechtszaak die zojuist van start is gegaan

Twintig 'anonieme' ambtenaren en diplomaten van Buitenlandse Zaken dus, maar zeer mogelijk allemaal te zien op de bovenstaande demonstratie van zo'n 100 ambtenaren van Buitenlandse Zaken eind december jl. tegen het Israëlbeleid van hun ministerie. Die club zit daar overigens elke week, zij het met steeds minder mensen. Volgens het twintigtal:

"gaat de bemoeienis van Rutte zó ver dat politiek onwelgevallige informatie – zoals mogelijke schendingen van het humanitair oorlogsrecht door Israël – onder het tapijt wordt geveegd. (...) Volgens ambtenaren van het ministerie van Buitenlandse Zaken zijn de motieven van Nederland echter niet altijd zuiver en speelt de carrière van premier Rutte op de achtergrond een grote rol. (...) Amerika blijft achter Israël staan – en Ruttes demissionaire kabinet doet dat dus ook, zo zeggen de kritische ambtenaren. (...) Volgens ambtenaren zet men bij Buitenlandse Zaken alles op alles om Rutte de NAVO-baan te bezorgen. (...) Ook binnen het demissionaire kabinet leidt Ruttes lijn tot frictie, zo stellen de ambtenaren in hun brief. Zo zou minister Bruins Slot afgelopen december vóór een tweede, sterk afgezwakte VN-resolutie hebben willen stemmen, die opriep tot „het creëren van de voorwaarden voor een langdurige beëindiging van de vijandelijkheden”. Bruins Slot stuitte op een ‘njet’ van Rutte – minuten voor de stemming in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York."

Inderdaad, Nederland onthield zich destijds van stemming.

Het ministerie van Buitelandse Zaken reageert bepaald fel op deze anonieme brief van hun werknemers:

"Deze brief is uiterst kwalijk. Het ministerie werpt de beschuldigingen die erin staan ver van zich. De briefschrijvers doen aantijgingen en geven citaten waar het ministerie zich totaal niet in herkent. (...) De anonieme brief is niet alleen ongefundeerd, maar hij is ook volkomen ongepast. Binnen het ministerie is alle ruimte om op professionele wijze je mening kenbaar te maken. Het overgrote deel van de medewerkers doet dat op die manier. Ook voor hen is deze brief daarom heel schadelijk, en doet geen recht aan hun werk."

Hey maar eerlijk hè, in de wandelgangen weet iedereen wie er ongeveer achter zo'n brief zit toch? Bedoelen we verder niks mee!

Democratisch verval

Kijk nou. Dit zijn ambtenaren van het ministerie van Buitenlandse Zaken die niet geschikt zijn als ambtenaar van het ministerie van Buitenlandse Zaken. In een democratie bepalen gekozen politici beleid, en voeren ambtenaren die daarvoor betaald worden dat uit. Als de regering ambtenaren vraagt om de wet te overtreden of iets anders absurds, kunnen ze dat uiteraard weigeren (en hadden hun collega's bij de Belastingdienst dat maar wat vaker gedaan). Maar als het ministerie van Buitenlandse Zaken buitenlands beleid voert dat je niet zint, dan hoepel je gewoon op als je het er niet mee eens bent. Ga lekker bij Oxfam Novib zinloze rechtszaken voeren ofzo. En trouwens. Waarom demonstreerden deze ambtenaren niet toen ze Hamas-fondsenwerver Abou Eenarm meenamen op handelsmissie naar Qatar?

DRIE SECONDEN INDRUKKEN

Uitstekende scoop van de T., die roert waar het stinkt. De plees in het gebouw op de Rijnstraat 8 van het ministerie van Buitelnandse Zaken, dat eerder al in het nieuws was vanwege de aanschaf van zestig belhokjes voor 7,6 miljoen euro, zijn namelijk "regelmatig verstopt, waardoor ambtenaren zich roeren over vieze wc-potten en stankoverlast." De door het Rijksvastgoedbedrijf met veel trots (zie hierboven) gepresenteerde eco-toiletten zijn namelijk niet zo goed in het wegspoelen van uitwerpselen, toch een beetje de kerntaak van het hele wc-wezen. *"De afgelopen maand konden tientallen eco-wc’s in het ministeriepand aan de Haagse Rijnstraat niet worden gebruikt. ’Vanwege hardnekkige verstoppingen in het systeem’, zo stond vorige week vrijdag te lezen in een bericht op intranet van het ministerie. Het probleem speelde vanaf eind augustus." *

Maar, gelukkig voor iedereen die de constructieve journalistiek een warm hart toedraagt: er is een oplossing. "Daarom is deze week een spoelinstructie uitgevaardigd: ambtenaren moeten minimaal drie seconden drukken." Dus als u in de buurt van de Rijnstraat in Den Haag binnenkort heel hard EENENTWINTIG TWEEENTWINTIG DRIEENTWINTIG hoort schreeuwen, dan weet u: dat is geen verwarde ambtenaar die het aantal opgestapte bewindslieden onder Mark Rutte probeert bij te houden, maar gewoon een brave bureaucraat die net een nummertje twee heeft gedaan en zich keurig aan de van hogerhand opgestelde instructies houdt. Ambtenaren die in de stront zitten omdat hun bazen goede sier willen maken met ecologisch verantwoorde oplossingen die niet werken. Iemand nog een metafoor?